10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Każdego roku tysiące osób w wielu krajach podejmują w tym dniu działania mające na celu zwiększanie świadomości na temat zdrowia psychicznego, chorób psychicznych oraz wspierają walkę ze stygmatyzacją społeczną.

Najogólniejsza definicja zdrowia psychicznego ujmuje je jako pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. Innymi słowy, człowiek, który czuje się dobrze, ma dobre relacje i dobrze funkcjonuje, prawdopodobnie nie potrzebuje wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego. Jednocześnie jednak ani subiektywne poczucie szczęścia, ani nierozpoznanie zaburzenia nie są tożsame ze zdrowiem psychicznym i nie gwarantują go raz na zawsze. Możliwe jest bowiem dobre funkcjonowanie osoby podatnej na wystąpienie objawów. Dzieje się tak na przykład w sprzyjających warunkach środowiskowych, niegenerujących nadmiernego stresu, przy wystarczającym wsparciu społecznym, czy też w remisji choroby. Miejmy zatem świadomość, że każdy z nas i każdy nasz bliski może w jakimś momencie życia potrzebować pomocy specjalisty w zakresie zdrowia psychicznego.

Dlaczego tak ważne jest poruszanie tematyki zdrowia psychicznego? Niska świadomość na temat chorób i zaburzeń psychicznych a także stereotypy sprawiają, że wiele osób cierpi i nie wie, że może sięgnąć po pomoc i doświadczyć ulgi albo wie, ale wstydzi się jej szukać, albo boi się stygmatyzacji ze względu na charakter swojej choroby. Bardzo często pacjenci psychiatryczni czy klienci gabinetów psychologicznych lub psychoterapeutycznych pytają, czy te wizyty będą widoczne w historii ich leczenia. Boją się, że jawność ich dolegliwości doprowadzi do utraty pracy, wizerunku czy do społecznego wykluczenia.

Nieleczone zaburzenia psychiczne mogą doprowadzić do tragedii. Na świecie 350 mln ludzi choruje na depresję, w Polsce nawet do 1,5 mln osób. Wśród chorych ok. 40-80% ma myśli samobójcze, 20-60% podejmuje próby samobójcze i aż 15% odbiera sobie życie. Codziennie z powodu depresji umiera 3800 osób (źródło: forumprzeciwdepresji.pl).

Depresja i inne zaburzenia psychiczne zbierają tak wielkie żniwo z powodu wciąż jeszcze słabego dostępu do edukacji na ich temat, niewystarczającego dostępu do leczenia i z powodu związanych z nimi stereotypów.

Zaburzenia psychiczne to oczywiście nie tylko depresja. Obok zaburzeń nastroju, do których można ją zaliczyć, warto wspomnieć również o zaburzeniach lękowych, psychotycznych (np. schizofrenia), osobowości, odżywiania czy uzależnieniach. Nie jest to oczywiście kompletna lista.

Kiedy zgłosić się po pomoc do specjalisty? Najogólniejsza odpowiedź brzmi: zawsze, jeśli coś nas niepokoi w naszym przeżywaniu, doświadczaniu, reagowaniu. Może to być przedłużający się obniżony nastrój, utrata poczucia sensu, myśli samobójcze, lęki, natrętne myśli, kłopoty ze snem, nieradzenie sobie z emocjami czy poczucie ich nieadekwatności, obsesyjne zachowania, powtarzanie szkodliwych zachowań, nadużywanie substancji, objadanie się, głodzenie, nieakceptowanie siebie, wycofanie z relacji społecznych, niesatysfakcjonujące relacje, poczucie, że dzieje się z nami coś dziwnego, kryzysy życiowe, z którymi trudno nam sobie poradzić (zmiany, straty). Również jeśli nasi bliscy niepokoją się czymś w naszym funkcjonowaniu, warto się temu przyjrzeć i rozważyć zweryfikowanie ich obaw przy pomocy specjalisty.

Gdzie szukać pomocy? Jeśli podejrzewamy u siebie problemy z funkcjonowaniem psychicznym możemy udać się do lekarza psychiatry, który postawi diagnozę i zaproponuje formę leczenia. Może to być leczenie farmakologiczne, psychoterapia lub inna forma terapii – lekarz może też zaproponować łączenie różnych form terapii, na przykład farmakoterapii i psychoterapii.

Dobrym wyborem będzie również konsultacja psychoterapeutyczna, podczas której psychoterapeuta oceni, czy są wskazania do psychoterapii i zaproponuje jej formę lub skieruje do innego specjalisty. Jeśli psychoterapeuta zauważy wskazania do leczenia farmakologicznego, zaproponuje wizytę u psychiatry.

Można też skorzystać z diagnozy psychologicznej przeprowadzanej przez psychologa-diagnostę. Jej celem jest rozpoznanie i konceptualizacja problemów osoby, która zgłasza się na taka diagnozę oraz przedstawienie rekomendacji dotyczących leczenia. Standardowe narzędzia diagnozy psychologicznej to wywiad oraz kwestionariusze.

Sięganie po pomoc nie jest oznaką słabości. Jest aktem odwagi i przejawem odpowiedzialności za siebie i innych.

[supsystic-social-sharing id=’1′]